ลูกพูดไม่ชัด ทำอย่างไร

ลูกพูดไม่ชัด หายเองได้ไหม

”การพูดไม่ชัด ไม่ใช่ว่าโตไปแล้วเด็กจะพูดชัดเอง 

อย่าปล่อยให้นานเกินไป ถ้าแก้ได้ก็รีบแก้“

คำพูดของผู้ปกครองที่พาลูกมารับบริการฝึกพูด แก้ไขปัญหาพูดไม่ชัด กับนักแก้ไขการพูดที่ เซ้น เซ สหคลินิก แสดงให้เห็นถึงการรับรู้ ตระหนักรู้ของผู้ปกครอง ถึงความสำคัญในการฝึกพูดในเด็กพูดไม่ชัด

เด็กๆมีพัฒนาการการออกเสียงตามช่วงวัย กล่าวคือ เมื่ออายุ 3 ปี สามารถออกเสียงได้ชัดเจนจนผู้ฟังเข้าใจครึ่งหนึ่ง (50%) รวมถึงเด็กจะออกเสียงสระ และพยัญชนะท้ายได้ทั้งหมดแล้ว และเมื่ออายุ 4 ปี ความสามารถในการออกเสียงพัฒนาขึ้น จนสามารถฟังได้เข้าได้เกือบทั้งหมด (90-100%) สิ่งสำคัญคือ หากพัฒนาการออกเสียงไม่เป็นไปตามวัย กล่าวคือ หากอายุได้ 3-4 ขวบแล้ว ยังพูดไม่ชัดฟังเข้าใจยาก เราจะต้องรีบแก้ไขให้ทันท่วงทีก่อนปัญหาอื่นๆจะตามมา

“น้องเกิดปัญหาในการพูด พูดไม่ชัด เกิดปัญหาในการสื่อสาร การเข้าสังคมก็โดนเพื่อนล้อ
เลยเป็นปม”

ส่วนสำคัญของปัญหาการพูดไม่ชัดไม่ใช่ เฉพาะเรื่องการสื่อสารกับผู้ปกครองหรือคนที่บ้านได้ยาก เมื่อสื่อสารให้เพื่อนหรือบุคคลอื่นฟังไม่ได้ ก็ส่งผลต่อปัญหาการเข้าสังคม อีกทั้งเมื่อฟังไม่ชัดก็ทำให้เกิดปัญหาด้านการเรียน การอ่าน-สะกดคำในอนาคตได้ รวมถึงส่งผลต่อจิตใจเด็กโดยตรง เมื่อคนฟังไม่เข้าใจในสิ่งที่เด็กพูด โดนถามซ้ำๆว่าพูดอะไร โดนหัวเราะเยาะ ทำให้เด็กขาดความมั่นใจในตนเองในที่สุด กลายเป็นคนพูดน้อย ไม่ยอมพูด หรือประเมินความสามารถของตนเองต่ำกว่าความเป็นจริงไป

มาฝึกพูดกับเซ้น เซ สหคลินิกแล้วเป็นอย่างรไรบ้าง

“พอมาฝึกพูดแล้ว มีการเปลี่ยนแปลงเยอะ น้องพูดชัดขึ้น สื่อสารคุยกับคุณพ่อคุณแม่ฟังรู้เรื่องขึ้น ไปเรียนก็ดีขึ้น เข้าสังคมได้ ไม่โดนเพื่อนล้อแล้วเค้าบอก” 

เมื่อปัญหาคลี่คลาย เด็กๆก็กลับมาเป็นตัวของตัวเอง จากพูดไม่ชัดเป็นพูดชัดเจน ได้สื่อสารดังใจต้องการให้คนฟังเข้าใจเขาทั้งหมดคือความสุขที่เด็กน้อยบอกผู้ฝึก รวมถึงเมื่อเห็นลูกมีความสุข ใจของผู้เป็นแม่ก็มีสุขด้วยเช่นกัน 

การฝึกพูดทำโดยนักแก้ไขการพูด ซึ่งเป็นวิชาชีพเฉพาะ ผู้ที่สามารถฝึกพูดได้ต้องเรียนจบสาขาเฉพาะสำหรับการเป็นนักแก้ไขการพูด และมีใบประกอบโรคศิลปะถูกต้อง 

เพราะการหาปัญหาหลักที่ทำให้พูดไม่ชัดคือใจความสำคัญในการกระตุ้น เพื่อให้การฝึกมีประสิทธิภาพที่สุด 

เด็กแต่ละคนใช้เวลาในการฝึกต่างกัน ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ เช่น ระดับความสามารถ สมาธิความสนใจจดจ่อ การรับรู้ตอบสนองต่อการฝึก รวมถึงระดับอาการ พูดไม่ชัดมากหรือน้อย ยิ่งพูดไม่ชัดมากการฝึกก็ใช้เวลานานในการแก้ไข และหากเด็กมีโรคแทรกซ้อนอื่นๆก็มีผลต่อการกระตุ้นการออกเสียงได้เช่นกัน 

นักแก้ไขการพูดมีวิธีการบำบัดอย่างไร

นักแก้ไขการพูด จะทำการตรวจประเมินและกระตุ้นการออกเสียง พูดคุยกับผู้ปกครองถึงปัญหา วางแผนเพื่อหาแนวทางการฝึกร่วมกัน เพราะหลังจากการฝึกกับนักแก้ไขการพูดแล้ว ครอบครัวหรือผู้ดูแลยังมีส่วนร่วมสำคัญในการกระตุ้น ฝึกซ้อมออกเสียงพูดไม่ชัดให้กลับมาชัดเจนขึ้นจากการบ้านที่ผู้ฝึกมอบให้  เด็กและผู้ปกครองต้องทำงานร่วมกับผู้ฝึก เพราะการฝึกฝนอย่างสม่ำเสมอนั่นคือกุญแจสำคัญที่จะช่วยให้เสียงพูดกลับมาชัดเจนได้

ลักษณะรูปแบบเสียงพูดไม่ชัด แบ่งได้เป็น 4 ประเภทหลักๆได้แก่

1.  พูดไม่ชัดแบบใช้เสียงหนึ่งแทนอีกเสียงหนึ่ง เช่น เตียง ออกเสียงเป็น เกียง
2. พูดไม่ชัดแบบละเสียงใดเสียงหนึ่งไป เช่น เตียง ออกเสียงเป็น เตีย 
3. พูดไม่ชัดแบบฟังไม่ออกว่าเป็นเสียงใดในภาษา
4. พูดไม่ชัดแบบเติมเสียงเข้าไปในคำ เช่น เตียง เป็น เตวียง เป็นต้น 

ปัญหาที่ทำให้เด็กพูดไม่ชัด อาจเกิดจากสาเหตุดังนี้

1. มีความผิดปกติทางโครงสร้าง หรือการทำงานของอวัยวะที่ใช้ในการพูด ทำให้พูดไม่ชัด เช่น -ปากแหว่งเพดานโหว่ -กล้ามเนื้ออ่อนแรง -โครงสร้างในช่องปากไม่สมบูรณ์ ทั้ง ลิ้น เพดานปากสูงเกินไป -ฟันและการสบฟันผิดปกติ -ลิ้นไก่แยก(เกิดจาก submucous cleft) -เอ็นยึดใต้ลิ้นสั้น
2. ไม่มีความผิดปกติทางโครงสร้างหรือการทำงานที่ผิดปกติของอวัยวะที่ใช้ในการพูด แต่มีปัญหาอื่นๆที่ส่งผลต่อการเรียนรู้การออกเสียง ได้แก่ -เด็กที่สูญเสียการได้ยิน -สูญเสียการมองเห็น -มีภาวะบกพร่องทางสติปัญญา -มีปัญหาสมาธิสั้น -มีภาวะการควบคุมโปรแกรมการพูดผิดปกติ (apraxia of speech) ทำให้เด็กเรียนรู้การออกเสียงได้ยากลำบาก และหรือได้ยินเสียงพูดผิดพลาดไป
3. เกิดจากการเรียนรู้ไม่ถูกต้อง กลุ่มนี้โครงสร้างและการทำงานของอวัยวะทุกอย่างปกติ แต่พูดไม่ชัดจากปัจจัยภายนอก เช่น สิ่งแวดล้อม คนใกล้ชิดพูดไม่ชัด หรือ ไม่เคยได้รับการกระตุ้นการออกเสียงที่ถูกต้อง ทำให้เด็กเรียนรู้การออกเสียงมาอย่างไม่ถูกต้อง

สรุปแล้ว ในเด็กเล็ก1-2 ปี เสียงที่เด็กควรพูดได้ชัดยังมีไม่มาก หากยังพูดไม่ชัดฟังไม่ออกอาจยังเป็นปัญหาพูดไม่ชัดตามวัยได้ แต่หาก อายุ 3 ปีแล้วยังพูดไม่ชัดมาก เสียงฟังยาก ฟังเด็กพูดเข้าใจไม่ถึงครึ่งหนึ่งของประโยค ถือว่ามีความเสี่ยงที่จะมีปัญหาพูดไม่ชัด

การได้เห็นพัฒนาการที่ดีขึ้น ได้เห็นรอยยิ้มของผู้ปกครอง และของเด็กๆ คือความสุขสำหรับครูฝึกที่สุด 

เพราะพัฒนาการเด็กเป็นสิ่งที่พวกเราชาว เซ้น เซ ให้ความสำคัญที่สุดค่ะ  

หากมีปัญหาเกี่ยวกับการฝึกพูด อย่ารอช้า ติดต่อพวกเรามาได้เลยค่ะ ยินดีให้บริการ

ชมคลิปสัมภาษณ์ได้ทั้งหมดที่
https://www.facebook.com/share/r/JuTtTKMG5mp5FCJY/?mibextid=WC7FNe
 
***ข้อมูลทั้งหมด ได้ขออนุญาตในการเผยแพร่จากผู้รับบริการแล้ว***